بخشنامه مابه التفاوت قیر و نحوه محاسبه آن
آیا تا به حال دقت کرده‌اید که در شاخص‌های تعدیل، افزایش نرخ قیر مصرفی در راه سازی مثل آسفالت در نظر گرفته نشده است؟ آیا می‌دانید پیمانکاران حوزه راه سازی چگونه هزینه ناشی از افزایش نرخ قیر در طول پروژه را از کارفرمایان می‌گیرند؟ با بخشنامه مابه التفاوت قیر و روش محاسبه درصد قیر آشنایی دارید؟
مابه التفاوت قیر چیست؟
با گذر زمان در پروژه و افزایش نرخ تورم، متقابلا قیمت‌های خرید مصالح هم افزایش پیدا می‌کند.
برای هماهنگ سازی قیمت‌های زمان اجرا پروژه با قیمت‌های زمان برآورد، از تعدیل و شاخص‌هایش استفاده می‌کنیم.
اما نکته‌ای که در اینجا با آن مواجه می‌شویم این است که تفاوت قیمت قیر در زمان برآورد پیمان با قیمت آن هنگام اجرای پروژه در شاخص‌های تعدیل دیده نشده است، پس برای هماهنگ سازی این دو قیمت باید از مابه التفاوت قیر استفاده کنیم.
مابه التفاوت قیر به مقدار قیر مصرفی در راه سازی یا محوطه سازی رشته راه و باند مربوط می‌شود.
دقت داشته باشید که برای قیرهای مصرفی در کارهایی به جز کارهای آسفالتی (مثل عایق کاری یا قیراندود کردن)، تفاوت بها در شاخص‌های تعدیل منظور شده است و مابه التفاوت به آن تعلق نمی‌گیرد.
فرمول محاسبه مابه التفاوت قیر
طبق آخرین بخشنامه مابه التفاوت قیر با عنوان دستورالعمل نحوه محاسبه تفاوت بهای قیر منتشره در تاریخ 1388/1/31، برای محاسبه مابه التفاوت قیر از فرمول زیر استفاده می‌کنیم.
F : مبلغ تفاوت بهای قیر
A : بهای قیر در زمان ورود به کارگاه، بر اساس جدول شماره 1 یا فاکتور خرید از بورس فرآورده‌های نفتی (هر کدام که کمتر باشد.)
طبق نحوه محاسبه مابه التفات بهای قیر در کارهای آسفالتی رشته‌های راه، راه آهن، باند فرودگاه و راهداری که همراه با شاخص‌های تعدیل سه ماهه اول و دوم سال 1400 منتشر شد، برای پارامتر A نرخ مندرج در جدول شماره 1 منظور می‌شود و کمترین مقدار نرخ قیر مندرج در جدول شماره 1 و نرخ فاکتور ملاک عمل قرار نمی‌گیرد.
B : بهای قیر در ماه سوم دوره سه ماهه شاخص مبنای پیمان بر اساس جدول شماره یک
دقت داشته باشید در محاسبه تفاوت بهای قیر، برای ماه‌هایی که بهای قیر در زمان ورود به کارگاه (A) کمتر از بهای آن در دوره مبنا (B) باشد، ضریب 1.14 گفته شده در فرمول بالا ، اعمال نمی‌شود.
V : مقدار قیر مصرف شده بر حسب کیلوگرم که با توجه به طرح اختلاط آزمایشگاهی و وزن مخصوص مخلوط آسفالتی و اعمال 5 درصد افت و ریز محاسبه می‌شود.
مثال:
اگر 100 کیلو گرم قیر خالص در شهریور ماه سال 1400 وارد کارگاه شود و همچنین مبنای پیمان، دوره سه ماهه اول سال1400 بوده باشد، آنگاه مابه‌التفاوت قیمت قیر برابر است با :
74.952 = A طبق جدول شماره یک
B = 67.213 طبق جدول شماره یک در ماه سوم دوره سه ماهه اول
V =105kg وزن با احتصاب پنج درصد افت و ریز
926.35 = 1.14 * 105 * (74.952-67.213) = F
اگر طبق این فرمول مقدار منفی به دست آمد، در این شرایط کارفرما این مبلغ را جزء بدهی‌های پیمانکار در نظر می‌گیرد.
به این نکته دقت داشته باشید که برای محاسبه مابه التفاوت قیمت قیر، اگر قیر توسط پیمانکار و در زمان تأخیر غیر مجاز خریداری شود، کارفرما نرخ آن در زمان مجاز را ملاک قرار می‌دهد و خسارت ناشی از تعلل پیمانکار در خرید را نمی‌پردازد.
برای مثال اگر پیمانکار در آبان ماه باید آن را تهیه می‌کرده ولی در دی ماه تهیه کرده باشد، آن وقت کارفرما خسارت وارد شده به پیمانکار ناشی از افزایش قیمت قیر در آن دو ماه را نمی‌پردازد.
مگر این که نرخ زمان خرید آن در زمان تأخیر غیر مجاز کمتر از نرخ مدت اولیه پیمان و تأخیرات مجاز باشد. مثلا نرخ در دی ماه نسبت به آبان ماه همان سال کاهش داشته باشد.
روش محاسبه مابه التفاوت قیرهای امولسیونی
طبق پیوست سوم بخشنامه شاخص‌های قطعی تعدیل آحادبها نرخ 1400/9/29، انواع قیرهای امولسیونی که در جدول شماره 1 برای آن قیمت ابتدایی (قیمت ماه مبنای پیمان یا B)، قیمت انتهایی (قیمت دوره کارکرد A) یا هیچکدام اعلام نشده باشد، ابتدا بها در ماه فاقد قیمت طبق رابطه زیر تعیین شده و سپس مابه التفاوت بهای آن، براساس بخشنامه شماره 100/7135 مورخ 1388/1/31 محاسبه و مبنای تعیین تفاوت بهای قیرهای امولسیونی قرار می‌گیرد.
دقت داشته باشید که در فرمول بالا، بعد از تاریخ 1397/1/1، از بهای اعلام شده برای قیر خالص به جای 60/70 استفاده می‌شود.
تا زمان ابلاغ شاخص‌های تعدیل و نرخ قیر، برای محاسبه علی الحساب تفاوت بهای آن، 95 درصد متوسط بهای آن در بورس فرآورده‌های نفتی یا نرخ فاکتور خرید آن از بورس (هر کدام کمتر باشد) اعمال می‌شود.
مابه التفاوت مصالح
در قراردادهای قبل از سال 85، برای مصالح هم مانند قیر، مابه التفاوت در نظر می‌گرفتیم. اما بعد از سال 85 این مابه التفاوت منسوخ شده و در شاخص‌های تعدیل، افزایش بهای سیمان و فولاد و آهن آلات و غیره در نظر گرفته می‌شود.
فایل پیوست
ارسال نظر